"Wij" (Opdracht Ned.3.1)

 Wij - Elvis Peeters

- Een rauwe, nietsontziende roman. - 

Titel: Wij

Auteur: Elvis Peeters

Aantal pagina's: 171

ISBN: 978 90 5759 318 5

Flaptekst: "Aan het begin van de zomer trekt een vriendengroepje - vier meisjes, vier jongens - naar een viaduct voor een onschuldig experiment. De meisjes zwaaien naar de auto's terwijl ze hun rokjes steeds uitdagender optillen, de jongens kijken toe. Aanvankelijk heerst er teleurstelling over het resultaat: slechts enkele automobilisten toeteren of slingeren. Maar de volgende dag is het raak. De meisjes veroorzaken een fatale kettingbotsing. 

In deze rauwe, nietsontziende roman ontdekken acht jongeren hoe machtig hun lichaam is. Ze spelen, manipuleren, hoereren. Zelfs wanneer een van de meisjes de steeds verdergaande, perverse experimenten niet overleeft, biedt de normloosheid houvast. Tot ook die gaat vervelen."

------------------------------------

"We hebben geen keuze, we willen meetellen, we willen niet wachten, we leven nu, edelachtbare."  (Peeters, 2009) 

Het boek 'Wij' gaat over 8 jongeren die experimenteren uit verveling. Ze zoeken hun mogelijkheden en grenzen op. De jongeren ontdekken dat het leven en hun lichamen onbeperkte limieten hebben. Ze experimenteren met seks, macht, geld, de dood. De experimenten, die meestal plaatsvinden in (de buurt van) een verlaten schuur, hebben vaak verregaande gevolgen. Voor de jongeren is het gewoon een spel van vraag en aanbod, een spel in een maatschappij van welvaart en verveling. Ze genieten ervan te zijn wie ze zijn: onervaren en onverantwoord. Ze zetten zich af tegen de volwassen wereld waarvan ze nog geen deel mogen uitmaken. De wereld ligt aan hun voeten. Hoe ver zullen deze jongeren dan wel gaan? 

Wie is Elvis Peeters?

Elvis Peeters is het pseudoniem waaronder Jos Verlooy en zijn vrouw Nicole Van Bael schrijven als één auteur. Het duo is, naast het schrijven van romans, ook bezig met het schrijven van andere zaken: poëzie, kinderboeken, hoor- en toneelspelen. (Schrijversgewijs, 2022) 

De roman 'Wij' werd al meer dan 10.000 keer verkocht en werd verfilmd door René Eller. 'De film werd op het Raindance Film Festival voor 3 categorieën geselecteerd: Beste Internationale Film, Beste regisseur en Beste cinematografie. René Eller won de prijs voor beste regisseur.' (Peeters, 2021) 

Het schrijversduo heeft al heel wat boeken geschreven en hiervoor ook prijzen gewonnen. Enkele opmerkelijke titels en prijzen (Peeters, 2021): 

• Eerder schreef Elvis Peeters de roman 'De Ontelbaren' (2005). Dit boek haalde de shortlist van de Libris Literatuurprijs en de longlist Gouden Uil (2006). 
• Het boek 'Dinsdag' stond op de tiplijst van de AKO Literatuurprijs (2012) en haalde de shortlist van de Libris Literatuurprijs (2013).
• De roman 'Jacht' haalde dan weer de longlist van de Libris Literatuurprijs en de ECI Literatuurprijs.
• Zijn roman 'Brood' verscheen in 2018.

Waarom is het boek nu interessant?

Elvis Peeters beschrijft het op zijn site als volgt: "De onderstroom waarop onze samenleving drijft is extreem opportunistisch, hebzuchtig en excessief. Van bedrijven, banken en holdings wordt geen moraal verwacht, maar efficiëntie en rendement. Daar stelt eigenlijk geen hond zich vragen bij. In onze roman tonen we de wereld zoals hij is wanneer de moraalloosheid die onze vrije markt geniet ook door levenskrachtige jonge mensen wordt gehuldigd. Zonder dat zij dit expliciet opeisen, maar gewoon zoals het komt, als de gewoonste zaak ter wereld. De drijfveer om het boek te schrijven was het morele failliet van de economische sector in 2007 en 2008. Wij deden de denkoefening: wat als jonge mensen van dat ultra-economische moraalloze gedachtengoed doordrongen zouden zijn?" (Peeters, 2021). 

Dit idee wordt in het boek erg ver doorgetrokken. De jongeren zetten zich af tegen alles wat te maken heeft met de volwassenheid en trekken zich weinig aan van wat anderen zeggen of doen. Er is totale normloosheid bij deze 8 jongeren. Alles gaat om vraag en aanbod. Is dit waar we belanden als we het gedachtengoed van de economie zouden volgen?

Een expliciete roman

Het boek start meteen met een gebeurtenis waarbij ik als lezer toch even moest slikken. Dat beloofde voor de rest van het boek. Ik was natuurlijk al gewaarschuwd door de sticker 'expliciete roman' die op de voorkant van het boek kleefde. Dat deze sticker wel eens gelijk kon hebben, bewees het boek meteen. De acties en experimenten van de jongeren werden wel erg gedetailleerd besproken. Als je als lezer dan ook nog te weten komt dat het boek gebaseerd is op échte verhalen en échte krantenartikels die bij elkaar geraapt zijn, ben je toch even geschokt door de normloosheid en brutaliteit ervan.

 

"We probeerden het dier een voor een op de werkbank in de garage. (...). Wij wilden weten hoe het voelde in warm en vochtig vlees, in een levend en beweeglijk orgaan. Het binnenste van de kat was zacht geweest en nauw, lekker strak rond onze pikken, maar alleen Thomas was klaargekomen. (...). (Peeters, 2009, p.20)

Bepaalde experimenten waren misselijkmakend (ik herinner me nog goed het experiment met de kat dat in bovenstaand citaat aangehaald wordt), anderen "vielen nog mee". Maar misschien had ik enkel erger verwacht omdat ik voorbereid was op de expliciete situaties of heeft het lezen van vele thrillers me enigszins voorbereid op het lezen van dit soort gebeurtenissen. 

De expliciete manier van schrijven zorgde wel voor spanning doorheen het boek. Als lezer stelde ik me vaak de vragen: "Zullen ze nog verder gaan? Wat is hun volgende stap? Waar eindigt dit?". Bepaalde gebeurtenissen werden erg gedetailleerd geschreven en zorgden dan ook voor een groot aantal pagina's aan tekst, waardoor de spanning opbouwde.

Naast de expliciet beschreven gebeurtenissen, waren er zeker ook passages waarbij je je als lezer ook vragen stelde. Het werd doorheen het boek steeds duidelijker dat de jongeren zich willen afzetten tegen de volwassenheid, tegen de alledaagsheid. Alles wat ze doen en ondernemen gaat voor hen om vraag en aanbod. Een extreme houding die hen net door die volwassenen aangeleerd lijkt te zijn: vrije markt en een economisch gedachtengoed. Bij de jongeren leidde dit echter tot complete normloosheid.

"Wij kenden de mechanismen en wij kenden het geld, wij moesten alleen nog de leegte tussen die twee opvullen, de grondstof waaruit we zouden putten en het product dat we op de markt zouden gooien. (...). Het is niet zo dat schaarste aan de basis ligt. Schaarste duidt een imaginaire toestand aan die door volgehouden, koppige fixatie reëel wordt. Als maar genoeg mensen denken dat het een gemis is. Met dat denken ontstaat de vraag naar wat gemist wordt. En het is aan de zakenman om een antwoord uit zijn hoed te toveren." (Peeters, 2009, p.58-59)

Tenslotte haal ik ook de leesbaarheid van het verhaal en het gehele boek even aan. De vlotte leesbaarheid van het boek zorgde ervoor dat je als een trein door het verhaal raasde. Enkel de wisselende vertelstandpunten zorgden af en toe voor wat verwarring. Welk personage is er nu aan het woord? Het was dan ook moeilijker om je te kunnen inleven in één bepaald personage of in de ik-verteller (die ook geen naam krijgt in het boek). 

Ondanks de, soms wansmakelijke, beschrijvingen in het boek, bracht het verhaal me wel tot gesprek. Het zette aan tot nadenken en spreken over de beschreven gebeurtenissen en de achterliggende boodschap. 

Al lijkt het me, zelfs voor een 3de graad in het secundair onderwijs, een uitdaging om dit boek te lezen en moet je als lezer toch beschikken over voldoende maturiteit (en een sterke maag) om het boek te lezen. 

Veel leesplezier!

Yana Vermeiren

Bronnen: 

1. Peeters, E. (2009). Wij. Amsterdam: Uitgeverij Podium. 
2. Schrijversgewijs. (2022). Peeters Elvis. Opgehaald van Schrijversgewijs: https://schrijversgewijs.be/schrijvers/peeters-elvis/
3. Peeters, E. (2021). WIJ. Opgehaald van Elvis Peeters: https://www.elvispeeters.be/node/78 
4. Uitgeverij Podium. (2021). Elvis Peeters. Opgehaald van Uitgeverij Podium: https://uitgeverijpodium.nl/product_author/peeters-elvis/ 

- Boek naar keuze / Opdracht Ned. 3.1 -